viernes, 25 de febrero de 2011

Cara negra


Juntito con el sol que ya se dentra
enredando en los labios un estilo,
se levanta del banco Don Cirilo
y recoge sus gauchas herramientas:
el cuchiyo, la lonja y una lezna
que ya casi en la punta se hizo filo.

Por la gueya, en su "escuro", yaga Usebio;
es el criao ragalón del viejo gaucho,
hijo de una que...¡va!, pa que contarlo
si total ya no pasa de un recuerdo
y el recuerdo es mojón pa no cambiarlo.

Al "toparse" los dos, el viejo dijo:
-"Mirá Usebio; hace un rato se jue Don Rudecindo
bastante disgustao, y...nu es sonsera,
pues me habló de que al cuadro'e "Las Higueras"
ande tiene las lincol apartadas,
a lo mejor, po abajo'e la tranquera
d'este lao se le pasa un "cara negra"
que anda haciéndole cruza en la majada..."

-"Gueno, via a ver si encuentro ese portiyo..."
-"No; no vayas entuavía... nu hay apuro.
Pues, de fijo qu'espera que este escuro
pa pasarse el mañero que yo digo...
-"No l'entiendo..."
-"Yo si; pará un momento.
Ya veo que pa la guardia sos tranquilo,
y aunque va l'intención en cada tiro
estas como si tal oyendo el cuento.
Nu es cuestión de arreglar dengun portiyo;
y si hay un "cara negra" pa cuidarse
sos vos, porque pasas, pedazo'e piyo,
que has dejao con mentiras de cariño
a una pobre infeliz y a un gaucho en viaje!
No! no grite ni me haga su defensa,
que, aunque cuasi de leyes no se un pito,
esta guelta pa vos no necesito
mas lay que l'honradez pa dar sentencia.

Y aura, aguant'al simbrón, ya que vos mesmo
has tirao de mi luenga al ser indino,
pa arrancarme del buche lo qu'el tiempo
tenía guardao pa sepultar conmigo:

Cuando un día te truje pa'este rancho
con los ojos vendaos por la inosencia,
jué pa que hoy, que sos mozo, la verguenza
no t'hiciera sufrir, porque... sos guacho.

Jué pa darte mi nombre, que en la jeta
sofrenó más de cuatro habladurías,
pa que naides se riese de la cría
de una tal, que murió, y de un zotreta.

Han pasao, muchos años... hoy sos hombre,
pero si ese pasao no te hace meya
y dejas con tu asión que, como aqueya,
ande esta otra con su hijo sin un nombre:

Aquí está la sentencia d'este gaucho,
como tuito lo gaucho, moy senciya:
U se va, con su falta y su tropiya
u de no, pa cumplir, ¡este es su rancho!".
...........................................

Pero el mozo, bajando la mirada,
atorao de emoción y un poco'e miedo,
dijo apenas, al tiempo que s'incaba:
-"Tata, su bendición, porque...¡me quedo!

No hay comentarios: